Havaların soğumasıyla çocuklarda karşılaşılan öksürük sorunu sıklaştı. Çoğu kişi, öksürük uzun sürünce çocuğumda astım var mı diye endişeye kapılır. Çocuklarda astım belirtileri bilinirse hangi öksürüğün astım belirtisi olduğu da bilinmiş olur. Çocuklarda astım belirtileri birçok hastalığın da belirtisi olabilir. Astım belirtisi olduğu zaman mutlaka doğru teşhisin konulması gerekir. Kafanızdaki ‘Astım belirtileri nelerdir?’ sorusunu cevaplayıp, bu belirsizliği ortadan kaldırmak için bu yazıyı yazdık.
Çocuklarda Astım Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda astım belirtilerinden sık tekrarlayan öksürük, hışıltı (Hırıltı) ve nefes sıkışması en önemlileridir. Oyun oynadıktan sonra, koştuktan sonra, egzersiz yaptıktan sonra nefes sıkışması, hırıltı (hışıltı) veya öksürük olması da astımın diğer önemli belirtilerindendir.. Astımlı çocukların akciğerleri çok hassas olduğu için çok sık hasta olmakta ve sıklıkla gereksiz antibiyotik kullanmaktadırlar.
Astımda görülen öksürüğün özellikleri nelerdir?
- Öksürük, özellikle uyuduktan 1-2 saat sonra veya sabaha doğru olması,
- Öksürük veya hışıltı nedeniyle gece uyanma olması,
- Oyun oynadıktan veya egzersiz yaptıktan sonra öksürüğün artması,
- Balgamın çok zor çıktığı öksürüğün olması.
Astım belirtilerinin özellikleri nelerdir?
- Belirtiler tekrarlayıcı olmalı. Sadece bir aydır öksürük şikayeti olan bir hastaya astım demek zordur.
- Astım ilaçları (salbutamol gibi nefes açıcılar ile) ile rahatlama olmalıdır.
- Tetikleyicilerle belirtiler ortaya çıkmalıdır. Keskin koku, sigara içilmesi, kirli havaya çıkılması, soğuk havaya çıkılması, alerjenlerle temas, evde temizlik yapılması gibi tetikleyicilerden herhangi biriyle astım belirtileri ortaya çıkıyorsa çocuğunuzda astım olabilir.
- Bazı mevsimlerde ortaya çıkması da önemlidir.
Çocuklarda astımın belirtilerini Dr. Ahmet Akçay aşağıdaki videoda anlatıyor
Aşağıdaki belirtilerinden herhangi biri çocuğunuzda mevcut ise şüphelenebilirsiniz:
– Çocuğunuzun göğsünde özellikle nefes verme sırasında hırıltı (hışıltı) sesi duyulması,
– Sık sık öksürük olması ve bu öksürük şikayetinin özellikle geceleri artması, gece öksürükten uyanmanın olması,
– Tekrarlayan hırıltı (hışıltı) olması,
– Sık sık nefes sıkışıklığı olması,
– Sık sık zor nefes alma şikayetleri olması,
– Şikayetlerin gece olması veya geceleri kötüleşmesi, çocuğu gece uyandırması,
– Şikayetlerin özellikle bazı mevsimlerde kötüleşmesi,
– Çocukta egzama, alerjik nezle olması,
– Ailenizde veya akrabalarınızda astım, alerjik nezle, egzama, gıda alerjisi, ilaç alerjisi gibi alerjik hastalıkların olması.
Öksürük, nefes sıkışması, hırıltı (hışıltı) gibi belirtilerin aşağıdaki durumlarla karşılaşınca ortaya çıkması veya kötüleşmesi oluyorsa yine astımdan şüphelenilmelidir:
- Hayvanlarla oyun oynadığı zaman veya dokunduğu zaman veya aynı ortamda olduğu zaman,
- Deterjan, boya gibi kimyasal maddelerin kokuları,
- Evde temizlik yapılınca,
- Aspirin, ibufen (dolven, pedifen gibi ilaçlar) gibi ilaçları kullandıktan sonra,
- Egzersizle, oyun oynadığı veya terlediği zaman,
- Polenler yoğun olduğu zaman,
- Gribal enfeksiyon geçirince,
- Sigara içilince,
- Çok stresli olunca, heyecanlanınca, gülünce,
- Nefes açıcı salbutamol gibi astım tedavisi uygulayınca şikayetler rahatlıyorsa,
- Soğuk algınlığı geçirince tamamen düzelme 10 günden fazla oluyorsa.
Soğuk algınlığı geçiren çocukların şikayetleri ağır olduğu ve geç düzeldiği için bu çocuklar genellikle sık sık antibiyotik kullanmaktadırlar. Özellikle ilk 2 yaşta antibiyotik kullanılması astım ve diğer alerjik hastalıkların gelişmesine yatkınlık yaratmaktadır.
Astımda nefes boruları nasıl daralır?
Nefes boruları düz kaslarla çevrilidir. Nefes borularından gelen çeşitli uyarıcılar, alerjenler ile düz kaslar kasılmaktadır. Bu nefes borularındaki kalınlaşmalar zamanla kalıcı hale gelebilir. Nefes boruları buralardaki mukus salgılayan bezlerin fazla çalışmasıyla yapışkan balgamlarla dolmaktadır. Bu olaylar sonucunda öksürük, hışıltı ve nefes sıkışması görülmektedir.
Çocuğumun astımı yaş büyüdükçe düzelir mi?
Ergenliğe girince (8-10 yaşlarında) ve 18 yaşlarında, belirtilerde belirgin düzelme görülebilir. Sanki astımı tamamen düzelmiş gibi görünse da nefes borularında aşırı hassasiyet vardır. Belirtiler 1-2 yıl içinde tekrar başlayabileceği gibi uzun yıllar hiçbir belirti görülmeyebilir. Uzun yıllar sonra belirtiler tekrar ortaya çıkabilir.
Çocuğumda astım belirtileri varsa ne yapmalıyım?
Çocuğunuzda astım belirtileri varsa astım olup olmadığının anlaşılması gerekir. Astım teşhisi çocuk alerji uzmanlarınca gerekli tetkiklerin yapılması ve sonuca göre de astım olup olmadığının kararının verilmesi, astım nedenlerinin, astım tetikleyicilerinin tespit edilmesi gerekir. Aksi takdirde astım olmayan bir çocuğa gereksiz yere uzun süre astım ilaçları vermiş olursunuz. Astım olan bir çocuğa da gerekli tedavileri vermiyor olabilirsiniz ve gerekli önlemleri almıyor olabilirsiniz. Çünkü astımın nedeninin bulunup bu nedene göre önlem ve gerekirse alerji aşısı uygulanması gerekir.
Hangi doktora gitmeliyim?
Astım belirtileri olan çocukların astım ve alerjik hastalıklar konusunda uzmanlar tarafından teşhis edilip tedavi edilmesi çok önemlidir. Çocuk alerji uzmanları (diğer adı çocuk immünoloji ve alerji hastalıkları uzmanları) çocuklardaki astım ve alerjik hastalıklar konusunda eğitim almış diploması olan uzmanlardır. Bu nedenle astım belirtisi olan 18 yaşından küçük çocukların çocuk alerji uzmanı tarafından değerlendirilmesinde fayda vardır.